ضرورت اندازه گیری قد و وزن کودک

مجموعه: بهداشت کودکان

یکی از معیارهای سنجش سلامت در کودکان، ارزیابی رشد آنهاست و این موضوع به قدری از نظر پزشکان پراهمیت است که همزمان با اولین دیدار نوزاد با والدینش، پرونده رشد سلامت وی نیز به دست آنها سپرده می شود تا طبق جدول زمان بندی مندرج در آن، واکسن و معاینات بموقع صورت بگیرد.
 
با این روش می توان جلوی بسیاری از ناهنجاری های رشد را در نوزادان و کودکان گرفت و در جهت ارتقای سلامت آنها گام برداشت.
 
دکتر نادری، متخصص اطفال ، در این باره می گوید: معمولا میزان رشد با اندازه گیری درست قد، وزن و دور سر کودکان زیر ۲ سال و اندازه گیری قد و وزن در سنین بالای ۲ سال انجام می شود که در این روش رشد کودکان با منحنی های بین المللی (NCHS) سنجیده می شود و چنانچه رشد آنها زیر منحنی ۵ درصد یا بالای منحنی ۹۵ درصد باشد، غیرطبیعی است و حتما باید توسط پزشک متخصص علل آن بررسی شود.
 
به گفته ایشان، چنانچه کودک از نظر وزنی زیر منحنی ۵ درصد باشد، ممکن است دچار سوءتغذیه و بدغذایی شود.
 
دلایل اختلال در رشد

 این متخصص اطفال خاطرنشان می کند: گاهی کودک به دلیل بیماری های گوارشی همچون سلیاک، بیماری های انگلی یا حتی ریفلاکس گوارشی به اختلال در جذب مبتلا می شود که به دنبال آن اختلال رشد برایش به وجود می آید و چنانچه قد بیمار زیر منحنی ۵ درصد باشد کودک مبتلا به کوتاهی قد می شود که می تواند طبیعی (ژنتیکی یا سرشتی) یا ناشی از بیماری های اختلالات غددی ناشی از کم کاری هیپوفیز هیپوتالاموس، تیروئید، غدد فوق کلیوی، دیابت، بیماری قلبی مزمن، بیماری ریوی مزمن، کمبود ویتامین D و بیماری های خونی مزمن همچون تالاسمی، کمبود روی یا بیماری های گوارشی بی علامت یا کم علامت باشد.

منبع

مضرات شیرخشت و ترنجبین برای نوزادان !

مجموعه: بهداشت کودکان

  شیرخشت و ترنجبین شیره‌ پرورده چند نوع گیاه از طایفه‌ زبان‌ گنجشک‌ (Frene) است.

یک متخصص اطفال با تاکید بر اینکه برخلاف باور عمومی مردم، نباید به نوزاد ترنجبین و شیرخشت داد، گفت: مصرف این مواد تاثیری در پاک‌ کردن روده‌های نوزاد ندارد.

دکتر فهیمیان با اشاره به اینکه شیرخشت و ترنجبین شیره‌ پرورده چند نوع گیاه از طایفه‌ زبان‌ گنجشک‌ (Frene) است که خود به‌ خود و یا توسط ایجاد شکاف با دست یا در ‌نتیجه‌ گزش حشرات از برگ ها و شاخه‌های جوان آنها به‌ دست می‌آید، گفت: شیرخشت و ترنجبین اقسام بسیار دارند و به دو دسته شیرخشت‌های ملین و شیرخشت‌های خلط‌ آور تقسیم می‌شوند.

وی گفت: یک ‌نوع شیرخشت، مخصوص ایران است که ترنجبین نام دارد. گیاه آن دارای خارهایی بسیار ریز و برگ های کوچک و ساقه‌ نازک است که در‌ نقاط خشک می‌روید و از ‌آن صمغی ترشح می‌شود که به ‌شکل ذرات و دانه‌های ریز مخلوط با خارهای گیاه در بازار به فروش می‌رسد. این گیاه را در جنوب ایران خارشتر و خاربز می‌نامند. در طب ‌قدیم آن را در قدری آب ‌گرم حل کرده و به ‌عنوان ملین در حالات تب‌دار و در یبوست‌های ساده به‌عنوان ملین و یا مسهل مصرف می‌کردند.

فهیمیان گفت: ترنجبین و شیرخشت از همان ابتدای ترشح خود که به‌ تدریج روی ساقه‌ گیاه روی ‌هم انباشته می‌شود، بنا‌ به مزه‌ ‌شیرین و خاصیت مغذی‌اش، انواع حشرات، قارچ‌ها و شته‌ها را به ‌سوی خود جذب می‌کند و وقتی انواعی از این موجودات ریز و درشت روی آن ‌چسبیدند، قادر به فرار نبوده و پیکر آلوده‌ آنان در درون این ترشحات صمغی ‌شکل مدفون می‌شود.

وی افزود: بعداز ترشح مقدار کافی این صمغ و خشک‌ شدن آن، کشاورزان به ‌سراغ برداشت آنها می‌روند و بعد ‌از جداسازی، آنها را در مکان‌های غیربهداشتی و آلوده به انواع فضولات گاو و گوسفند، سوسک و مگس انبار می‌کنند.

این متخصص اطفال یادآور شد: متأسفانه با استناد به یک باور قدیمی و سنتی که حتی در میان افراد باسواد ما جا افتاده است، به‌محض این ‌که نوزاد از بیمارستان به ‌منزل منتقل می‌شود، برای رفع هرنوع درد و مرض احتمالی، برای پاک‌ کردن روده‌های نوزاد، این معجون همه‌کاره و اما مملو از آلودگی را به نوزاد می دهند.

منبع

چگونه به کودکی که دندان در می آورد کمک کنیم؟

مجموعه: بهداشت کودکان

زمان در آوردن دندان در کودکان حدود شش ماهگی آغاز می شود

پدیدار شدن مرواریدهای سفید در دهان کودک یکی از زیباترین تجربه های والدین است. اما این رویداد زیبا اغلب با درد و بی قراری کودک همراه است.

زمان در آوردن دندان شیری در بچه های مختلف فرق می کند، اما معمولا حدود شش ماهگی شروع می شود. معمولا ابتدا دو دندان در لثه پایین و بعد دو دندان بالایی رشد می کنند.
 
علایم شایع در آوردن دندان شیری
- افزایش بزاق و آبریزش از دهان ممکن است دو ماه قبل از پیدایش اولین دندان شروع شود.
- بی قراری و تحریک پذیری
- ورم لثه ها
- خارش لثه ها
- سعی در گاز گرفتن و جویدن اجسام سفت

- برخی مواقع در زمان رویش دندان‌های شیری کودکان دچار تب می‌شوند که یک امر طبیعی است و جای نگرانی نیست. ‌البته خانواده‌ها باید در این مواقع، کودک را نزد پزشک اطفال ببرند تا علت تب کودک مشخص شود، زیرا ممکن است همزمان با رویش دندان‌های شیری، کودک دچار سرماخوردگی نیز بشود و تب، ناشی از سرماخوردگی باشد.

رویش دردناک دندان ها امری اجتناب ناپذیر است، اما روش هایی نیز وجود دارند که به وسیله آنها می توانید تا حدی درد کودک را تسکسن دهید.در زیر بعضی از این روش ها آورده شده است.

منبع

علت ریزش موی کودکان

مجموعه: بهداشت کودکان

ریزش موی کودکان گاهی مربوط به تغییرات هورمونی است

موی کودکان ممکن است روزی پف کند، فر شود، صاف شود و یا رنگ آن تغییر کند. برخی کودکان نیز ممکن است بخشی از موی خود را به صورت موضعی با به طور کلی از دست بدهند. لازم است است والدین در این رابطه و همچنین شامپوها و محصولات مناسب برای فرزندشان اطلاعات خود را افزایش دهند.

ریزش موی کودکان
برخی والدین وقتی می بینند موی فرزندشان، پس از تولد شروع به ریزش و نازک شدن می کند، متعجب و گاه وحشت زده می شوند. این موضوعی است که در مورد بسیاری از کودکان صادق است، هرچند ممکن است زمان آن متفاوت باشد. برخی کودکان بلافاصله پس از تولد دچار ریزش مو می شوند و برخی دیگر نیز چند هفته بعد این مورد را تجربه می کنند.

علت ریزش مو در کودکان هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. برخی معتقدند ریزش موی کودکان مربوط به تغییرات هورمونی است. این تغییرات حتی ممکن است تا اولین سال تولد کودک نیز ادامه داشته باشند به همین دلیل هم برخی کودکان یکساله همچنان کچل و بدون مو هستند.

ریزش موی موضعی
گاهی موی کودکان به صورت موضعی در قسمت خاصی از سر، که معمولا پشت سر است، می ریزد. این مورد از جمله مشکلاتی است که متخصصان کودک به تازگی در حال بررسی آن هستند. این نوع ریزش مو خطر جدی برای کودک ندارد و در اکثر موارد پس از مدتی خود به خود رفع می شود.

یکی از علت های اصلی این نوع ریزش مو، خواباندن کودک به پشت است. امروزه پزشکان توصیه می کنند به منظور کاهش ریزش موی موضعی کودکان، در ساعاتی که کودک بیدار است، والدین او را مدتی رو به شکم بخوابانند. این کار علاوه بر کاهش ریزش مو، از صاف شدن پشت سر نیز جلوگیری می کند.

منبع

چگونه به کودکانی که شب ادراری دارند کمک کنبم؟

مجموعه: بهداشت کودکان

شب ادراری یک مشکل رفتاری قابل کنترل توسط خود کودک نیست

در دوره ای از کودکی ، یکی از مسائلی که باعث اذیت شدن والدین می شود. شب ادراری فرزندشان است. بسیاری از خانواده ها برای درمان این مسئله به پزشک می روند. شب ادراری نه فقط برای خانواده بلکه برای خود کودک نیز آزار دهنده است.

اگر فرزند شما هم دچار شب ادراری است حتماً می دانید که این مشکل می تواند بسیاری از والدین را خسته و کلافه کند. البته این تنها والدین نیستند که از این مشکل رنج می برند؛ بلکه خود کودک هم ممکن است به عنوان تلخترین تجربه زندگی اش از آن یاد کند.مشکل شب ادراری  حتی از هیولای زیر تخت و پشت پرده اتاق خواب هم بیشتر کودک شما را آزار می دهد. به طوریکه او جرات نمی کند حتی یک شب در جای دیگری غیر از منزل بخوابد تا رازش آشکار نشود. البته یادتان باشد اگر فرزند شما یکی دوبار اتفاقی جایش را خیس کند، نباید به او برچسب ابتلا به شب ادراری را بزنید. متخصصان معتقدند دست کم ۲ بار در هفته و به مدت ۳ هفته باید این اتفاق برای کودک بیفتد تا اینکه تشخیص شب ادراری برای او قطعی شود. اگر چه هنوز علت قطعی شب ادراری کودکان مشخص نشده، لازم است بدانید گاهی ابتلا به برخی بیماریهای جسمی می تواند باعث شب ادراری شود. بنابر این لازم است در مورد این مشکل حتماً با پزشک فرزندتان مشورت کنید.

علل شب ادراری کودک

 وارد شدن به شرایط جدید مانند تولد فرزند دیگر، طلاق و... می تواند حجم زیادی از استرس را برای تمام اعضای خانواده و به خصوص برای کودکان در سنین پایین، به وجود آورد. ورود به چنین شرایطی برای بچه ای که شب ها جایش را خیس می کند می تواند سخت تر هم باشد. ممکن است علائمی را که تحت کنترل درآمده بوده اند را دوباره وخیم کند و تعداد شب های خشک را به حداقل برساند.

باورهای غلطی در مورد شب ادارای بین مردم وجود دارد از جمله اینکه کودک تنبل است و اگر کمی تلاش کند می تواند بر این مشکل غلبه کند.دیگر اینکه استرس می تواند باعث شروع این مشکل در کودکان شود که تاکنون شب ادراری نداشته اند، اما هیچ کدام از این باورها درست نیست.

شب ادراری یک مشکل رفتاری قابل کنترل توسط خود کودک نیست. چنین مشکلی ریشه ارثی و ژنتیکی دارد. شب ادراری در مورد بیشتر کودکان، یک مشکل ساده جسمانی است؛ عضلات مثانه شان ضعیف یا کوچک است و قادر به کنترل آن حجم از ادرار که بدنشان تولید کرده، نیست.

اگرچه استرس ممکن است به طور غیرمستقیم بر این مشکل تاثیر بگذارد ولی اغلب متخصصان بر این باورند که استرس نمی تواند دلیل آغاز این ماجرا باشد چون هیچ ارتباط جدی و قابل توجهی بین اضطراب و شب ادراری وجود ندارد فقط اینکه بعضی رفتارها، زمانی که کودک تحت فشار و استرس قرار دارد، شب ادراری را تشدید می کند. این رفتارها عبارتند از:

* خوردن غذاهای شور
* تخلیه نکردن کامل مثانه قبل از خواب
* نوشیدن مایعات در زمان نزدیک به خواب

بچه ها هم مانند بسیاری از بزرگسالان، ممکن است وقتی استرس دارند به خوردن پناه بیاورند و خوراکی هایی مثل اسنک های شورمزه، چیپس و... را ترجیح دهند. خوردن این همه نمک نیاز بدن به مایعات را بیشتر می کند و این نوشیدن های بیش از حد معمول برای بچه هایی که مثانه کوچک دارند دردسرساز می شود. همچنین استرس ممکن است باعث شب ادراری شود چرا که شب ادراری اغلب در کسانی که خواب عمیقی دارند اتفاق می افتد. حال اگر اتفاقی در مدرسه، خانه و... کودک را مضطرب کند و باعث بی خوابی او شود، نتیجه یک بی خوابی طولانی، فرورفتن به خوابی به مراتب عمیق تر از حالت عادی است. پیامد این خواب بسیار عمیق هم شب ادراری است. قطع به یقین برای میلیون ها میلیون کودک بالای 6 سال که دچار مشکل شب ادراری هستند، این کابوس باعث بروز استرس خواهدشد.

استرسی که کنترل کردنش برای کودک می تواند دشوار باشد؛ ممکن است کودک احساس کند از خیلی فعالیت ها عقب افتاده است، شاید توسط بقیه همسالانش مورد تمسخر قرار گیرد یا عزت نفسش را به کلی از دست بدهد. خوشبختانه کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای کمک به فرزندتان (هم از جنبه جسمانی و هم از نظر احساسی) انجام دهید.

اول اینکه اگر کودکتان با استفاده از روش هایی برای مدتی توانسته جایش را خشک نگه دارد، سعی کنید همان روش ها را به کار گیرید؛ دستگاه هشداردهنده شب ادراری، تغییرات رفتاری، بیدارکردن او در شب برای رفتن به دستشویی، یا ترکیب از تمام این کارها.

منبع