چطور کودک‌مان را از مکیدن انگشت باز داریم؟

مجموعه: بهداشت کودکان

ممکن است تذکر دادن به کودک در مورد مکیدن انگشتش کارساز باشد اما بهترین راه سپردن این مشکل به خود اوست.

 زمانی که کودکان هنوز چند ماهه هستند، مکیدن انگشتشان با مزه به نظر می‌رسد، اما وقتی که به سن مهد کودک می‌رسند دیگر این کار اصلاً خوشایند نیست و تازه آن زمان است که نگران کودک‌مان می‌شویم. قیافه او در حالی که روی پاهای خودش ایستاده‌است و هنوز انگشتش را می‌مکد، برای‌مان عذاب‌آور است.

نگران نباشید
دانشمندان تخمین زده‌اند که بیش از 18 درصد کودکانی که بین 2 تا 6 سال سن دارند انگشت خود ـ که غالباً انگشت شست آنهاست ـ را می‌مکند. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ ثابت شده که مکیدن انگشت، باعث آرام شدن کودک می‌شود و به‌همین خاطر وی این رفتار را همچنان ادامه می‌دهد. تحقیقات همچنین حاکی از آن است که مکیدن انگشت اکثراً توسط کودکانی انجام می‌گیرد که در دوران نوپایی ساعات زیادی از روز را از مادرشان دور بوده‌اند. این اتفاق در بین کودکانی که ماه‌های اولیه زندگی خود را در آغوش مادرشان طی کرده و تماس فیزیکی با او داشته‌اند، بسیار بسیار کم دیده می‌شود. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند تا زمانی که کودک خودش تصمیم به رها کردن این عمل نگرفته، والدین نباید وی را مجبور به این کار کنند. به کودک اجازه دهید، خود به اشتباهش پی ببرد ممکن است تذکر دادن به کودک در مورد مکیدن انگشتش کارساز باشد اما بهترین راه سپردن این مشکل به خود اوست. اگر دوستانش در مهد کودک یا مدرسه یک بار او را در این حالت ببینند و مورد تمسخر او را قرار دهند کودک نا خوداگاه نسبت به این عمل اکراه پیدا می‌کند.

اینکه کودک خودش به این نتیجه برسد، بسیار بهتر از آن است که شما وی را مجبور به این کار کنید. برایش جایزه تعیین کنید می‌توانید با او وارد بازی شوید. یک تقویم یک ماهه روی یخچال خود بگذارید و روزهایی که او را در حین این عمل ندیده‌اید را علامت‌گذاری کنید. در پایان ماه به‌خاطر پیشرفتش به او جایزه دهید.

روش معکوس/درمان با سختگیری
به کودک‌تان که در حال مکیدن انگشتانش است، بگویید که باید همه انگشتانش را بمکد و او را مجبور به این کار کنید و مطمئن باشید که او خیلی زود از این کار خسته می‌شود. از او بپرسید که چرا این کار را می‌کند و مجبورش کنید تا پاسخ دهد. تنها مشکل این کار این است که وی یک پیشنهاد نادرست را از زبان والدینش خواهد شنید. به کودک‌تان بگویید که می‌تواند در خلوت به این کار ادامه دهد. اگر کودک‌تان دیگر جلوی شما انگشتش را نمی‌مکد، آن را یک پیشرفت بدانید. او زمانی را که باید در تنهایی برای این کار اختصاص دهد را کوتاه می‌کند و این مدت کوتاه برای او کمتر ضرر دارد.

با او منفی برخورد نکنید. اگر در انجام این کار از خودش پیشرفت کمی نشان داد، او را سرزنش نکنید. احساس ناتوانی در وی خود باعث ادامه دادن این کار می شود.

منبع

آهن در سلامت کودک چه نقشی دارد؟

مجموعه: بهداشت کودکان

 آهن یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای رشد کودک است که کمبود آن تأثیر سوئی بر سلامت وی گذاشته و به کم‌خونی ناشی از فقر آهن منجر می‌شود.

دکتر « بیدارپور» با اشاره به اینکه کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع‌ترین انواع سوءتغذیه موادمغذی در میان کودکان است، اظهار کرد: درمان نشدن فقر آهن در کودکان، باعث تأخیر رشد جسمی و ذهنی کودک می‌شود بنابراین ضروریست والدین بهترین منابع آهن را برای تأمین نیاز کودک بشناسند.

وی افزود: کودکی که به دنیا می‌آید تا چهار ماهگی می‌تواند از آهن موجود در شیر مادر یا شیرخشک استفاده کند تا این سن، آهن به میزان کافی به بدن کودک می‌رسد.

ایشان خاطرنشان کرد: از ماه چهارم به بعد کودک به آهن نیاز بیشتری دارد و شیرمادر یا شیرخشک به تنهایی آهن موردنیاز او را تأمین نمی‌کند. بنابراین مکمل آهن به کودک خورانده می‌شود که باید جایگاه خاصی در غذای کمکی کودک داشته باشد.

دکتر بیدارپور یادآور شد: متأسفانه گاهی مادر به‌علت تصورات اشتباهی مثل خراب شدن دندان، از دادن قطره آهن به کودک خودداری کرده و کودک را با خطر کم خونی فقر آهن مواجه می‌کند.

وی تصریح کرد: کودکان نارس و آن دسته که زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند، نوزادانی که پیش از یک ماهگی از شیر گاو استفاده کرده‌اند، نوزادانی که از شیرخشک تقویت نشده با آهن استفاده کرده‌اند، نوزادانی که پس از شش ماهگی مکمل آهن دریافت نکرده‌اند و کودکان یک تا پنج ساله‌ای که در روز بیش از ۷۱۰میلی‌لیتر شیر گاو، شیر بز یا شیر سویا مصرف می‌کنند، از نظر فقر آهن در گروه پرخطر هستند.

ایشان گفت: هم‌چنین کودکانی که مادران آنها به‌هنگام بارداری کم خونی فقر آهن داشته‌اند، کودکان مبتلا به عفونت‌های ریوی در زمستان و عفونت‌های گوارشی در فصل تابستان و کودکانی که مبتلا به کمبود ریزمغذی ویتامین A و D هستند باید از نظر کم‌خونی فقر آهن بررسی شوند.

بیدارپور افزود: طبق نتایج تحقیقات، کودکانی که آهن کافی دریافت نمی‌کنند در سنین مدرسه یادگیری ضعیفی دارند و زودتر خسته می‌شوند در حالی که کودکانی که آهن کافی دریافت می‌کنند، قادرند زودتر مواد درسی را بیاموزند و کمتر دچارخستگی می‌شوند.

وی ناخن‌های قاشقی و اختلال بلع از جمله علائم فقر آهن شدید در کودک است اما خستگی یا ضعف، پوست رنگ پریده، بی‌اشتهایی، کوتاهی نفس، التهاب زبان، دشواری حفظ دمای بدن، افزایش احتمال بروز عفونت، ضربان قلب نامنظم، مشکلات رفتاری و ولع غیرمعمول نسبت به مواد غیرتغذیه‌ای مانند یخ، خاک یا نشاسته خالص نیز جزو علایم بارز این عارضه است.

ایشان خاطرنشان کرد: آهن موجود در شیر مادر آسان‌تر از آهن موجود در شیر خشک جذب می‌شود و اگر امکان تغذیه با شیر مادر وجود ندارد، باید از شیر خشک‌های غنی شده با آهن استفاده کرد، شیر گاو منبع خوبی از آهن برای کودک نیست و در اطفال کمتر از یکسال توصیه نمی‌شود.

منبع

اضافه وزن و چاقی در کودکان

مجموعه: بهداشت کودکان

 والدین در سال‌های نخست رشد فرزندانشان با پاسخگویی به اکثر خواسته‌های آنان، فقط برای مدت کوتاهی کودک را آرام می‌کنند درحالی‌که این عادت اشتباه در والدین منجر به تشدید چاقی در کودکانشان می‌شود.

پدیده چاقی در کودکان منجر به کم‌تحرکی و اعتماد به نفس پایین در آنها می‌شود.  به اعتقاد پزشکان درحالی‌که تغذیه مناسب برای کودکان ضروری است، توجه به تأثیر موادغذایی مختلف بر رشد و سلامت بدن کودکان نیز بسیار حایز اهمیت است. سازمان جهانی بهداشت(WHO)  از پدیده چاقی به‌عنوان یک مشکل جدی در زمینه سلامت عمومی در قرن ٢١ یاد می‌کند. این پدیده درحال تبدیل شدن به یک معضل جهانی است که بر تمام گروه‌های اقتصادی به‌خصوص نسل‌های جدید تأثیر سوء می‌گذارد.

کودکان امروز به خوراکی‌های مضری همچون نوشابه، پیتزا و همبرگرها عادت کرده‌اند که این موادغذایی وزن آنها را ٢ برابر می‌کند.  در سال‌های اخیر پدیده چاقی در میان کودکان به طرز چشمگیری افزایش یافته است و امروزه کودکان چاق نه‌تنها در معرض بیماری‌های خطرناکی هستند بلکه با توجه به اعتماد به نفس پایین و فشار دوستان و اطرافیان، مستعد آسیب‌ها و مشکلات روانی نیز می‌شوند.

در واقع این فشارهای اجتماعی - روانی تاثیرات منفی بر رفتار کودکان دارد. در یک مقایسه میان کودکان با وزن مناسب با گروهی از کودکان چاق معلوم شد آنهایی که اضافه‌وزن دارند و چاق هستند، رضایت کمتری از کیفیت زندگی‌شان دارند و احتمال تفکرات منفی و حتی اقدام به خودکشی در آنها بیشتر است. مشکل چاقی با انجام رژیم‌های مناسب و ورزش در بلندمدت قابل حل است.

گاهی اوقات حتی در محیط‌های آموزشی تبعیضاتی میان کودکان با وزن طبیعی و چاق اعمال می‌شود که این موضوع، خود موجب مشکلات متعددی اعم از آزار و اذیت، تمسخر و طرد از سوی دیگر کودکان و دیدگاه‌های تبعیض‌آمیز در میان معلمان می‌شود.  این کودکان اغلب با عناوین تنبل، افسرده و تنها شناخته می‌شوند.  به‌گزارش سایت ایدیوا، شناخت عوامل کلیدی که موجب تشدید چاقی در میان کودکان می‌شود به والدین برای انجام تصمیمات بهتر و کمک به فرزندشان کمک می‌کند:
 
عوامل موثر پیش از تولد

سوءتغذیه یا پرخوری مادران در دوران اصلی رشد جنین، خطر ابتلا به اضافه‌وزن و چاقی در کودک را افزایش می‌دهد.

منبع

چرا بچه‌ها موقع دندان درآوردن تب می‌کنند؟

مجموعه: بهداشت کودکان

کودکتان بی‌قرار شده؟ بی‌دلیل جیغ می‌زند و گریه می‌کند؟ آب دهانش راه افتاده؟ اسهال گرفته یا دور دهانش جوش زده و زخم است؟ تب دارد؟ غذا نمی‌خورد و بدخلق شده؟ همه اینها می‌تواند علایم دندان درآوردن باشد و معمولا همه‌شان هم به محض اینکه دندان‌ها نیش زدند، برطرف می‌شوند. رویش دندان‌های شیری دوره سختی است و با مشکلات و علایمی همراه است که برای هریک راه‌حل‌های بجا و نابجایی وجود دارد. با «نوزادان» این هفته، همراه شوید تا درباره این مرحله از زندگی شیرخوارتان راهنمایی‌های لازم را از متخصصان «سلامت» دریافت کنید.

اگر دیر و زود شد، نگران نشوید!
رویش دندان‌های شیری تقریبا از سن 4 تا 6 ماهگی آغاز می‌شود و تا 3 سالگی ادامه می‌یابد. در پایان این سن کودک باید 20 دندان شیری داشته باشد. البته والدین نباید نگران دیروزود شدن این مساله باشند چون 6-5 ماه تاخیر یا تقدم در رویش دندان‌ها طبیعی است و نشانه کمبود ریزمغذی‌هایی مثل کلسیم محسوب نمی‌شود. گاهی برخی کودکان حین تولد یا یک ماه بعد از آن دندان درمی‌آورند و برخی دیگر یک ساله هستند و هنوز 2 دندان در فک پایین دارند. مادرها حس خوبی از رویش زودهنگام دندان‌های شیرخوار ندارند چون مراقبت از دندان‌ها وقتی زودتر از موقع می‌رویند سخت‌تر است. ممکن است این دندان‌ها سفتی لازم را نداشته باشند و گاهی خطر افتادن و بلعیدن هم وجود دارد. در عین حال، گاهی زود دندان درآوردن مانع تغذیه اصولی کودک و ناراحتی مادر حین شیرخوردن می‌شود، چون کودک سینه مادر را گاز می‌گیرد. دیرتر رویش پیداکردن دندان‌ها هم اگر همه مسائل یعنی وزن‌گیری و ترشح هورمون‌ها در کودک عادی باشد اشکالی ندارد و مراقبت‌کردن از دندان ساده‌تر و بهتر است.

از دندانی‌های پلاستیکی استفاده کنید
قدیمی‌ها برای تسریع درد و خارش ناشی از رویش دندان‌ها، قند روی لثه کودک می‌ساییدند که این کار اصلا توصیه نمی‌شود و تنها باعث زخم‌شدن لثه و التهاب و عفونت می‌شود.استفاده از گوشت نیم‌پز را هم توصیه نمی‌کنیم زیرا گرچه مانند دندانی عمل می‌کند اما می‌تواند آلودگی میکروبی داشته باشد.

دادن هویج نیز در شرایطی که خطر بلع وجود دارد مجاز نیست. بهترین وسیله که جایگزین مناسبی برای گوشت نیم‌پز یا هویج است که خیلی‌ها به اشتباه به این کودکان می‌دهند، دندانی‌های پلاستیکی است که انواع استاندارد آن در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. بهتر است به این دندانی، بندی آویزان کنید تا دور گردن کودک باشد و به زمین نیفتد و آلوده نشود.

برخی از این انواع را می‌توانید در فریزر بگذارید تا خنک شود و اثر بی‌حس‌کنندگی خفیفی داشته باشد.

استفاده از ژل‌های بی‌حس‌کننده دندان را توصیه نمی‌کنیم زیرا معمولا روی موضع زده نمی‌شوند و همزمان لب و زبان کودک را بی‌حس می‌کنند و باعث می‌شوند کودک زبانش را گاز بگیرد.

ژل در صورتی که دقیقا روی موضع زده شود و چند لحظه بعد با دستمال پاک شود، ایرادی ندارد اما استفاده زیاد به مدت طولانی در تمام دهان توصیه نمی‌شود.

منبع

راههای آموزش مسواک زدن به کودکان

مجموعه: بهداشت کودکان

بیش از ۴۰ درصد از کودکانی که به کودکستان می روند پوسیدگی دندان دارند. پوسیدگی دندان نسبت به بیماری های دیگر مثل آسم در بچه های امروز ۵ برابر و نسبت به زکام بهاره ۷ برابر شایع تر است. بنابراین سعی کنید تا بهترین کار را برای فرزندان خود انجام دهید. اولین گام در راه مبارزه با پوسیدگی دندان تمرین کردن و آموزش دادن عادتهای خوب مسواک زدن است.

چرا مراقبت از دندان ها از زمان نوزادی مهم است
دندان های نوزادی نقش یک راهنما را برای دندان های دائمی بزرگسالی ایفا می کنند. اگر آنها زودتر از موعد مقرر در اثر پوسیدگی بیافتند دندان های بزرگسالی ممکن است فضای کافی برای رشد بهتر را نداشته باشند. مراقبت های ضعیف از دندان های نوزادی همچنین ممکن است باعث بروز مشکلاتی چون عفونت- درد و مشکلات گفتاری نیز شود.

بیشتر پزشکان به والدین توصیه می کنند تا نوزادان خود را در اولین سال از تولد نوزاد یا زودتر چنانچه دندان های او قبل از یکسالگی سر بزند نزد دندان پزشک برده و معاینه کنند. توصیه مهم این است به محض مشاهده سر زدن دندان یا دندان های نوزاد آنها را هر روز با استفاده از یک مسواک سر کوچک و نرم (مسواک مخصوص نوزادان) و آب دو بار در روز ترجیحا بعد از صبحانه و قبل از خواب تمیز کرده و خورده های غذا و باکتریها را از دندانها خارج کنید. به خاطر داشته باشید در این زمان نباید از خمیر دندان استفاده کنید.

منبع