ماههاست که بحثهای زیادی دربارهی قابلیتهای جدید ویندوز۱۰، ایکسباکس وان و همچنین آیندهی گرافیک بازیهای رایانهای و ویدیویی بهگوشمان میخورد. تمام آنها هم با محوریت یک موضوع هستند: «دایرکتایکس۱۲». پیشرفتهایی مثل فریمریت بسیار بالاتر، مصرف انرژی بسیار کمتر و به راه افتادن بازیها روی کارتهای گرافیک AMD بیشترین بحثها و گمانهزنیهایی هستند که درخصوص دایرکتایکس۱۲ بهراه افتاده است. البته اینطور که بهنظر میرسد، اکثر این حرفها و گمانهزنیها قرار است درست از آب دربیایند.
مایکروسافت حسابی روی دایرکتایکس۱۲ مانور داده. حالا در حالی که تنها یک روز تا عرضهی رسمی ویندوز۱۰ مایکروسافت مانده، بد نیست نیم نگاهی به دایرکت ایکس۱۲ و قابلیتهایی که قولشان داده شده است، بیاندازیم.
دایرکت ایکس۱۲ چیست؟
بگذارید از اول شروع کنیم. دایرکت ایکس۱۲ جدیدترین نسخه از رابط برنامهنویسی نرمافزار (API) دایرکت ایکس است. این رابط برنامهنویسی، وظایف بصری یا چند رسانهای رایانههایی که سیستمعامل ویندوز را اجرا میکنند، شامل میشود. بیشتر کاربران هم دایرکتایکس را فقط بهخاطر بازیهای رایانهای میشناسند. چون بیشتر بازیها از قدرت برنامهنویسی دایرکتایکس برای به راه انداختن بخشهای گرافیکیشان استفاده میکنند.
دایرکتایکس در اصل برای ویندوز است. اما مایکروسافت میخواهد ویندوز۱۰ را روی پلتفرمهای متعددی راهاندازی کند. قرار است دایرکتایکس به تبلتها و موبایلها هم راه پیدا کند. ایکسباکسوان هم از این موضوع مستثنی نیست. تمام ایکسباکسها تا به امروز بر پایهی دایرکتایکس کار میکردند. بد نیست بدانید اسم ایکسباکس از روی «دایرکت ایکسباکس» (DirectX Box) برداشته شده است. مایکروسافت برای اولین بار میخواهد نسخهی دایرکتایکس کنسول بازیاش را هم ارتقا دهد. ویندوز ۱۰ به ایکسباکس وان هم میآید و این کنسول بازی، به دایرکتایکس ۱۲ مجهز خواهد شد.
با تمام این اوصاف، دایرکتایکس۱۲ فقط مخصوص ویندوز۱۰ طراحی شده است و نسخههای قبلی این سیستمعامل، به دایرکتایکس جدید دسترسی نخواهند داشت.
چرا دایرکتایکس۱۲ مهم است؟
میتوان پاسخی این سوال را خیلی کوتاه داد: «قرار است دایرکت ایکس۱۲ بازیها را سریعتر اجرا کند.»
اصلیترین دلیلی که باعث شده دایرکتایکس تا به امروز از زبانهای برنامهنویسی گرافیکی دیگر موفقتر باشد، وابسته نبودن بیش از اندازهیاش به سختافزار است. رایانههای شخصی، بینهایت سختافزار مختلف و متفاوت دارند. آن هم قبل از اینکه با نصب سختافزارهای مختلف روی یک سیستم، باز هم مجموعهی سختافزاری پیچیدهتری تولید کنیم. دایرکتایکس۱۲ به کدنویسها اجازه میدهد تا برنامهی خودشان را با ساختاری یکسان بنویسند و خودش تمام پیچیدگیهای سختافزاری را برطرف میکند.
البته دایرکت ایکس۱۲ این امکان را هم دارد تا اجازهی کنترل مستقیم سختافزار را به سازندگان بدهد. مهمترین قابلیت دایرکتایکس۱۲، استفادهی بهینهتر از پردازندهی مرکزی (CPU) است. این نسخهی جدید از دایرکتایکس، پردازشهای بین هستههای یک پردازنده را متعادلتر تقسیم میکند و سرعت خروجی آنها را بیشتر میکند. در نتیجه فشاری که بازیها روی پردازندهی کارت گرافیک (GPU) میآورند، کمتر میشود و میتوان پردازش بهینهتری هم از آن دریافت کرد.
وقتی پردازندهی اصلی بیشتر بار پردازشی را به دوش بکشد، میتوانیم از کارت گرافیکی استفادهی بهینهتری کنیم.
همچنین دایرکت ایکس۱۲ قابلیتی جدید با عنوان Explicit Multiadapter دارد. با استفاده از این قابلیت، رایانهها میتوانند از چند پردازندهی گرافیکی مختلف برای انجام یک کار استفاده کنند. برای مثال بازیها میتوانند ازیک کارت گرافیکی اینتل و یک کارت گرافیکی انویدیا روی سیستمی مشترک بهطور همزمان استفاده کنند.
با این حال، به راه انداختن این قابلیت نیازمند انجام بهینهسازیهای زیادی توسط استودیوهای بازیسازی است. باید منتظر ماند و دید که چه تعدادی از بازیها و نرمافزارها در آینده این قابلیت را در خودشان میگنجانند.